راهنمای خرید کابل آلومینیومی
مدت زمانی است که استفاده از کابل آلومینیومی به جای کابل مسی در سیستمهای توزیع برق رایج شده است. اتفاقی که تا قبل از این کمی دور از ذهن به نظر میرسید، در حال رشد و ترویج است. به طوری که با توجه به قیمت و مقاومت الکترونیکی و مزایای دیگری که دارد، کمک زیادی به صاحبان صنایع کرده است. البته هنوز تفاوتهایی با کابل مسی دارد و ممکن است مزایای کابل مسی همچنان در بعضی صنایع وجود داشته باشد. با این حال کابل آلومینیومی به آرامی جای خودش را به عنوان یک رسانای برق جدی باز کرده است.
در هنگام خرید کابل آلومینیومی باید به چند نکته مهم توجه داشت که البته در زیر توضیح میدهیم. اولین نکته تفاوت در میزان رسانایی و مقاومت کابل آلومینیومی و مسی است. یعنی شاید از این جنس برای انتقال جریان الکتریسیته استفاده کنیم، اما نه با همان طول و سطح مقطع. مسلماً این تفاوتها باعث میشود که سایز و اندازه کابل جدید متفاوت باشد. نکته دوم در نحوه استفاده و اتصالات است. کابلهای آلومینیومی زمینی معمولاً در زیر خاک دفن میشوند. کابلهای هوایی هم به شکل متفاوتی روی دکلها و تاسیسات نصب میشوند. اگر چه نصب کابلهای هوایی هزینه کمتری نسبت به کابل مسی دارد، اما شرایطش کمی متفاوت است.
کابل آلومینیومی
کابل آلومینیومی جای خودش را در توزیع برق در ساختمانهای مسکونی، توزیع برق محلی و البته خطوط انتقال نیرو به دست آورده است. اگر تا قبل از این تصور میشد که این کابلها به راحتی برق را عبور نمیدهند یا باعث افت ولتاژ میشوند، دیگر این تصورها در موردشان وجود ندارد. تجربه و علم ثابت کرده که به راحتی میتوان از این جنس برای انتقال نیرو و برق استفاده کرد. سطح مقطع کابل آلومینیومی از کابل مسی بزرگتر است، اما وزن کمتری را دارد و قیمت تمام شده اش هم پایین تر است. قیمت مس در حال حاضر نزدیک به سه برابر قیمت آلومینیوم است. پس طبیعی است که استفاده از این فلز رو به افزایش گذاشته.
قیمت پایین تر آلومینیوم باعث میشود که سرقت کردن این نوع کابلها کاهش پیدا کند. خیلی راحت میتوان در محلهایی که احتمال سرقت وجود دارد، از این کابل استفاده کرد. چراغ برقها و تابلوبرقهای شهری از این دسته هستند. بین نقره و آلومینیوم، نقره گزینه بهتری برای رسانایی است، اما دلیلی که باعث شده از آلومینیوم استفاده کنیم قیمت پایین تر آن است.
اگر چه وزن الومینیوم پایین تر از مس است، اما سطح مقطع بزرگتری از آن را برای انتقال برق باید استفاده کرد. تنها مشکلی که کابل آلومینیومی دارد، مقاومت کمتر آن در برابر خوردگی است. بنابراین در محیطهایی که در مجاورت موادی مانند روغن، آب نمک و اسیدها هستند، بهتر است از همان کابلهای مسی استفاده کرد.
کاربرد کابل آلومینیوم
هدف اصلی برای استفاده از کابل، انتقال جریان الکتریکی است. آلومینیوم نسبت به مسهادی ضعیف تری است، اما کاربردهای خودش را دارد. از کابل آلومینیوم در دسته کابلهای قدرت استفاده میشود. کابلهای زمینی و هوایی آلومینیوم به شکل مفتولی قابل استفاده هستند، زیرا شکنندگی بیشتری نسبت به مس دارند.
کابلهای زمینی آن به صورت زره دار استفاده میشوند و معمولاً انها را زیر زمین و در خارج از محوطه تاسیسات خاک میکنند. برای محیطهایی که فشار و صدمههای فیزیکی در آن بیشتر است، گزینه مناسبی به حساب میآید. عایق کابلهای آلومینیومی از PVC است که باعث میشود انعطاف پذیری خودشان را حفظ کنند، اما مقاومت بالاتری از خودشان نشان بدهند.
در پستهای برق، سیستمهای خانگی، کشاورزی، تولیدی و صنعتی به راحتی میتوان از این نوع کابل استفاده کرد. در مقابل گرما و اشتعال مقاومت کمتری دارد، پس بهتر است در محیطهایی قرار بگیرد که دور از مواد آتش زا باشد.
در محیطهایی که به سرعت عمل در نصب تجهیزات نیاز داریم، استفاده از این کابل توصیه میشود. در معابر کم عرض، به راحتی میتوان از این کابل استفاده کرد.
این ویژگی را دارد که هدایت الکتریکی یکسانی در طول مسیر داشته باشد. همین طور در پروژههای ساختمانی راحت تر بتوان از آن استفاده کرد. انعطاف پذیری آن مخصوصاً در سیم کشی ساختمان، قدرت مانور بالایی به مهندسین میدهد.
انواع کابل آلومینیوم
چند نوع مهم از کابل آلومینیومی داریم. کابل زمینی، فشار قوی یا هوایی، کابل زره دار و کابل خود نگهدار. پروژههای برق رسانی و توزیع نیرو که ولتاژ ضعیف تری را نیاز دارند، از این کابل استفاده میکنند. حتی وقتی از سطح مقطع بزرگتر برای رسیدن به ولتاژ یکسان نسبت به کابل مسی استفاده میشود، باز هم قیمت آن مقرون به صرفه تر است.
نوع دیگری از کابل زمینی به نام کابل زره دار، به صورت دفن کردن در زمین استفاده میشود. عایق PVC آن باعث میشود که در برابر عوامل محیطی مقاومت تر باشد. با این کار، جلوی گرمایش و اشتعال را میگیرند. تنها نقطه ضعف کابل آلومینیومی که باد به آن توجه کرد.
کابلهای فشار قوی هم از جنس آلومینیوم هستند. به طوری که آنها را نیز زیر زمین خاک میکنند. در بین کابلهای آلومینیوم، کابل 4×16 بسیار پرفروش است و ویژگیهای کابل مسی 10 را از خودش نشان میدهد.
کابل آلومینیومی خود نگه دار هم که به آن کابل ABC میگویند، برای سیستم برق رسانی تک فاز و سه فاز استفاده میشود. از این کابل برای انتقال برق بسیار گسترده هم استفاده میکنند. سیمهای چهار رشته یا سه رشته الومینیومی، گزینه مناسبی برای استفاده هستند.
کابلهای خود نگه دار برای محیطهای سخت استفاده میشود. به دلیل این که غلاف محکم تری دارند، سنگین تر از بقیه کابلهای آلومینیومی هستند. به دلیل این که کابلهای الومینیومی معمولی در زیر نور آفتاب زودتر دچار پوسیدگی میشوند، از این نوع برای محیطهای خارجی و باز استفاده میشود.
سایز بندی کابل آلومینیومی
جدولهای زیادی وجود دارند که میتوانیم از طریق آنها سایز کابل مسی را با سایز کابل آلومینیومی معادل سازی کنیم. طبق مطلبی که در این یادداشت خواندیم، ظرفیت هدایت الکتریکی آلومینیوم و مس با همدیگر تفاوت دارند. بنابراین باید راهی باشد که بتوانیم کابل آلومینیومی را با توجه به نیازمان خریداری کنیم. مقاومت مخصوص مس و آلومینیوم در این جدولها مشخص شدهاند و دیگر نیازی به محاسبههای پیچیده فیزیکی و به دست آوردن سطح مقطع درست نیست.